sharing from akbar tin win.
Extracts from ASSK speech.
"Learning the negotiated settlement"
“Flexibility is not a weakness and rigidity is not a strength”
"Let us never negotiate out of fear".
"But let us never fear to negotiate". John F. Kennedy.
“To agree to disagree” (သေဘာမတူမႈကို သေဘာတူျခင္း)
Zero sum theory လို႔ ေခၚတဲ႔ “သုံညႂကြင္း နိယာမ” မိမိ(သို႔)မိမိအဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားဟာ မိမိ(သို႔)မိမိႏွင္႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားႏွင္႔ အခါခပ္သိမ္း ဆန္႔က်င္ေနတယ္”ဆိုတဲ႔ အျမင္က်ဥ္းစဥ္စားနည္းထဲက ထြက္ႏိုင္ဖို႔ၿပီး “မိမိ(သို႔) မိမိအဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားဟာ မိမိ(သို႔)မိမိႏွင္႔ဆန္႔က်င္ဘက္အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားႏွင္႔ အခါခပ္သိမ္း ဆန္႔က်င္ မေနပါဘူး”
Non-Zero sum theory ဆိုတာကို ေကာင္းေကာင္းနားလည္ဖို႔ က ေသာ႔ခ်က္ အက်ဆုံးပဲလို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္။
“ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာမႈကို ေလ႔လာျခင္း”
by Tin Win Akbar on Sunday, October 2, 2011 at 9:01pm •
“ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာမႈကို ေလ႔လာျခင္း”
အပိုင္း(၁)
"Learning the negotiated settlement"
Part (1)
“ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး အေျဖရွာတာဟာ စစ္အစိုးရအႏုိင္ရဖုိ႔လည္းမဟုတ္လုိ၊ ကၽြန္မတို႔ အႏုိင္ရဖို႔လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူေတြ အႏုိင္ရဖို႔သာျဖစ္ပါတယ္” (ျမန္မာ႔ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္- ၁၉၉၄ခုႏွစ္က အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္အမတ္ Bill Richardson ေတြ႔ဆုံအၿပီး ေျပာဆိုခ်က္)။
"Let us never negotiate out of fear". "But let us never fear to negotiate". John F. Kennedy.
“ေၾကာက္ေနလို႔(အေၾကာက္တရားေၾကာင္႔)ေတာ႔ ဘယ္ေတာ႔မွ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးျခင္း အမႈကိုမျပဳေလႏွင္႔။ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြး ရမွာကိုသာ ဘယ္ေတာ႔မွ မေၾကာက္ၾကႏွင္႔” အေမရိကန္ သမၼတ ေဟာင္း ဂၽြန္အဲ(ဖ္)ကေနဒီ။
“ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာျခင္း”ကို နားလည္ခံယူႏုိင္ဖို႔ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီစိတ္ဓါတ္၊ ဒီမိုကေရစီအေတြးအေခၚ အေလ႔အက်င္႔ရွိဖို႔ မျဖစ္မေန လိုအပ္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ အာဏာရွင္၀ါဒ၊ အစြန္းေရာက္၀ါဒ၊ အေျပာင္းအလဲကို မလုိလားတဲ႔၊ အေတြးအခၚသစ္ကို ေနရာမေပးတဲ႔ တရားေသ၀ါဒ ေတြရဲ႕ အေငြ႔အသက္ေတြျဖစ္တဲ႔ အစဲြအလန္းေဟာင္း အယူအဆေဟာင္း ေတြကို ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲ ပစ္ၿပီး၊ မွားယြင္းေနတဲ႔၊ ေခတ္မမွီေေတာ႔တဲ႔ အေတြးအေခၚေဟာင္းေတြကို စြန္႔လႊတ္ပစ္ႏိုင္ရမွ သေဘာေပါက္၊ ပိုက္ေထြးႏုိင္မယ္လို႔ ဆိုေနၾကပါတယ္။ မိရုိးဖလာ ေဘာင္ကန္႔ စဥ္းစားနည္းကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီး “Critical thinking” (အကန္႔အသတ္၊ ေဘာင္ေက်ာ္ စဥ္းစားနည္း)၊ “Creative thinking”(အစဲြအလန္းကင္းၿပီး ဓမၼဓိဌာန္က်က် စဥ္းစားနည္း)ေတြကို အေျခခံၿပီး စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏို္င္ျခင္းမရွိပဲ၊ “To agree to disagree” (သေဘာမတူမႈကို သေဘာတူျခင္း) ဆိုတဲ႔ လစ္ဘရယ္လ္ သေဘာထားကို မေမြးယူႏုိင္ပဲႏွင္႔ေတာ႔ နားလည္လက္ခံဖို႔ မလြယ္ဘူးလို႔ သတိေပးၾကပါတယ္။ Zero sum theory လို႔ ေခၚတဲ႔ “သုံညႂကြင္း နိယာမ” မိမိ(သို႔)မိမိအဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားဟာ မိမိ(သို႔)မိမိႏွင္႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားႏွင္႔ အခါခပ္သိမ္း ဆန္႔က်င္ေနတယ္”ဆိုတဲ႔ အျမင္က်ဥ္းစဥ္စားနည္းထဲက ထြက္ႏိုင္ဖို႔ၿပီး “မိမိ(သို႔) မိမိအဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားဟာ မိမိ(သို႔)မိမိႏွင္႔ဆန္႔က်င္ဘက္အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားႏွင္႔ အခါခပ္သိမ္း ဆန္႔က်င္ မေနပါဘူး” Non-Zero sum theory ဆိုတာကို ေကာင္းေကာင္းနားလည္ဖို႔ က ေသာ႔ခ်က္ အက်ဆုံးပဲလို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္။ ဒါေတြႏွင္႔ တခ်ိန္တည္းမွာ “မူ”အေပၚမွာရပ္ၿပီး။ “မူ”အရ ဆုံးျဖတ္လုပ္ကိုင္တတ္ဖို႔ကလည္း မလြဲမေသြ လိုအပ္ေၾကာင္း ျဖည္႔စြက္ေျပာဆိုၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင္႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဒီမိုကေရစီအေရးရဲ႕ ေသာ႔ခ်က္ဟာ စိတ္ဓါတ္ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္တယ္၊ စိတ္ဓါတ္ႏွင္႔စဥ္းစားနည္းေျပာင္းဖို႔လိုတယ္လို႔ ဟုိးအေစာႀကီး ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ကတည္းက စိုက္လိုက္မတ္တတ္ ေျပာဆိုသတိေပးလာတာ ဒီကေန႔အထိပါပဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၂၀၁၁၊ စက္တင္ဘာလ(၁၅)ရက္ေန႔၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီေန႔မွာ အခုလိုေျပာခဲ႔တာကို ျပန္ၿပီးတင္ျပပါရေစ။
“က်မတို့ရဲ့ ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ တကယ္ေတာ့ စိတ္ဓာတ္ေတာ္လွန္ေရးပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီ ခိုင္မာေအာင္ လုပ္ဖို့ဆိုလို့ရွိရင္ ကိုယ့္စိတ္ေတြက တကယ့္ကို ဒီမိုကေရစီနဲ့ ဆီေလ်ာ္တဲ့စိတ္ေတြ ျဖစ္ရမယ္။ ဒီမိုကေရစီနဲ့ဆီေလ်ာ္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြကို က်မတို့ေမြးျမဴရမယ္။ က်မတို့ပါးစပ္ကေနၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုပဲေျပာေနေျပာေန စိတ္ကေန ၿပီးေတာ့ မပါလို့ ရွိရင္ က်မတို႔ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္နိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို့ စိတ္ဓာတ္ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲ ျခင္းပဲ။ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာဟာ အေျခအေနတခုကို သိသိသာသာ တခါတည္း ေျပာင္းလဲပစ္လိုက္တာ ပဲ။ ထင္သာျမင္သာျဖစ္ေအာင္လို့ အေျပာင္းအလဲ အႀကီးႀကီး ျဖစ္ေအာင္လို့ လုပ္လိုက္တာပဲ။”
“က်မတို့ ဒီမိုကေရစီ ရခ်င္တယ္ဆိုရင္၊ ဒီမိုကေရစီ ခိုင္ၿမဲခ်င္တယ္ဆိုရင္ က်မတို့ရဲ့စိတ္ေတြကို ဒီမိုကေရစီနဲ့ထိုက္တန္ေအာင္လို့ လုပ္ရမယ္။ ဒီမိုကေရစီနဲ့ မသင့္ေလ်ာ္တဲ့ စိတ္ေတြ၊ ဒီမိုကေရစီနဲ့ မသင့္ေလ်ာ္တဲ့ အျမင့္ေတြကို က်မတို့ ကေျပာင္းကျပန္ကို ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီးေတာ့ ျပန္လွန္ၿပီးေတာ့ ေတာ္လွန္ပစ္လိုက္ရမယ္။ ေတာ္လွန္ၿပီးေတာ့မွ ဒီမိုကေရစီနဲ့ထိုက္တန္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြကို က်မတို့ ေမြးျမဴရမယ္။”
“မူ”အေပၚမားမားမတ္မတ္ရပ္ဖို၊႔ အေျပာင္းအလဲကို လက္ခံၿပီး ေပ်ာ႔ေျပာင္းမႈရွိဖို႔ အေရးႀကီးပုံႏွင္႔ တရာေသ ဆုပ္ကိုင္ထားမႈမွားယြင္းေၾကာင္းကိုလည္း အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ထူေထာင္ျခင္း ၂၃ ႏွစ္ျပည့္အထိမ္းအမွတ္ေန႕က အခုလို ေျပာပါေသးတယ္။
“အခ်ိန္ကာလေတြအတြက္ အေၾကာင္းတရားအားျဖစ္ အတိတ္ရယ္၊ ပစၥုပၸန္ရယ္၊ ေနာင္လာမယ့္ အနာဂတ္ရယ္ ဆိုၿပီးရွိတယ္။ အဲေတာ့ က်မတို့ အခု ပစၥုပၸန္မွာ ေရာက္ေနတဲ့အခါမွာ အတိတ္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ရဲရဲဝံ့ဝံ့နဲ့ ျပန္ၿပီးၾကည့္နိုင္ရမယ္။ အတိတ္ရဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို သင္ခန္းစာယူရမယ္။ ပစၥုပၸန္နဲ့ အနာဂတ္အတြက္ အက်ိဳးရွိေအာင္၊ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ က်မတို့က အတိတ္ရဲ့ ခ်ုပ္ေႏွာင္မႈကို မခံရေအာင္ ေနနိုင္ရမယ္။ ဒါမွလည္း က်မတို့ဟာ ပစၥုပၸန္မွာ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ့ ဆက္ၿပီးသြားနိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
……………….အနာဂတ္ကို ရင္ဆိုင္ရဲတဲ့သတၲိဆိုတာ ပစၥုပၸန္နဲ့ အတိတ္ကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ညႇိႏွိဳင္းမွ ျဖစ္ေပၚလာမွာပါ။ အတိတ္နဲ့ ပစၥုပၸန္ကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ မညႇိႏွိဳင္းတဲ့လူေတြက အနာဂတ္ကို သတၲိနဲ့ ရင္ဆိုင္နိုင္တယ္ဆိုတာ မျဖစ္နိ္ဳင္ဘူး။ က်မတို့ဟာ တေလ်ွာက္လံုး သတၲိကို လိုအပ္ခဲ့တဲ့သူေတြျဖစ္ပါတယ္။
……… အဖြဲ့ခ်ုပ္က ကနဦးကတည္းက ေတြ႕ဆံုေဆြးေနြးေရးနဲ့ အေျဖရွာမယ္။ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဉ္ကို သြားမယ္ဆိုၿပီး ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဒါေတြက မူေတြပါပဲ။ မူေပၚမွာ က်မတို့က မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္မယ္။ ဒီမူေပၚမွာ ရပ္တည္ၿပီး က်မတို့က ေျပာင္းသာျပင္သာ ရွိတဲ့အေနအထားမွာ အၿမဲက်မတို့ ေနသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုဒီအတိုင္း ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာင္းမလဲ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳး က်မတို့မထားပါဘူး။ ကမ႓ာႀကီးက ေျပာင္းလဲေနတယ္။ အခ်ိန္ကာလက ေျပာင္းလဲေနတယ္။ တရားအရ ေျပာရမယ္ဆိ္ဳရင္ အနိစၥတရားဆိုတာ အၿမဲရွိေနတယ္။ ဒီလိုေျပာင္းလဲေနတဲ့ ေလာကႀကီးမွာ က်မတို့ မေျပာင္းမလဲ သြားမယ္ဆိုတာေတာ့ မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတို့က မူေတာ့ရွိရမယ္။ မူေတြေပၚမွာ ရပ္တည္ၿပီးေတာ့ တရားမွာလည္း တရားဆိုတာရွိတာပဲ ဒီတရားေပၚမွာ ရပ္တည္ၿပီးေတာ့ အနိစၥကို လက္ခံရသလို က်မတို့က က်မတို့ရဲ့ မူေတြေပၚမွာ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ က်မတို့ ကိုင္ဆုပ္ထားတဲ့မူေတြေပၚမွာ ရပ္ေနၿပီးေတာ့ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေပ်ာင္းနဲ့ ဆက္လုပ္သြားမွာပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းက ေျပာဆိုခဲ႔တဲ႔ ေအာက္ပါ စကားလုံးေတြဟာလည္း မွတ္သား စရာေကာင္းလွပါတယ္။
“Flexibility is not a weakness and rigidity is not a strength” (အေပးအယူ အေလွ်ာ႔ အတင္း လုပ္ျခင္းဟာ အားနည္းေပ်ာ႔ညံ႔မႈ မဟုတ္သလို အေပးအယူအေလွ်ာ႔အတင္းမလုပ္ပဲ ေခါင္းမာ၊ သေဘာထား တင္းျခင္း ဟာလည္း အားႀကီးမႈ၊ သတၱိေကာင္းမႈ မဟုတ္ပါဘူး။ (တကယ္ေတာ႔ ေခါင္းမာ၊ သေဘာထားတင္းသူ ဟာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေအာက္က်ေရာက္ေနလို႔ပဲတဲ႔)။
No comments:
Post a Comment