Interview with ဦးလနန္ (KIO spokesperson) on peace process.

https://www.facebook.com/157832161040093/photos/a.157836414373001.34662.157832161040093/297080907115217/?type=1&theater
Interview with ဦးလနန္(KIO spokesperson) on peace process.


Zawzaw Zaw shared Zawzaw Zaw's photo.
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ အားရစရာ မရွိေသးဘူး” March 28, 2014 ဧရာ၀တီ

ဦးလနန္သည္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ကို ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ဝင္ေရာက္လာၿပီး ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ အထိ ေက်ာင္းဆရာ အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ အထိ KIO ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ အမ်ိဳးသား ညီလာခံကို တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
၂၀၀၉ မွ ၂၀၁၀ အထိ KIO တြင္ တုိင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဘက္သို႔ေရာက္ရွိၿပီး KIO တြဲဖက္ အတြင္း ေရး မႉး တာ၀န္ယူထားသူ ျဖစ္သည္။
ဦးလနန္အား လက္ရွိ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး အေျခအေနမ်ားကို ဧရာဝတီ သတင္းဌာန ျမန္မာ ပိုင္း သတင္းေထာက္ နန္းဆုိင္ႏြမ္ ႏွင့္ အဂၤလိပ္ပိုင္း သတင္းေထာက္ ရင္စႏိုင္းတို႔က ကခ်င္ျပည္နယ္ လုိင္ဇာၿမိဳ႕ရွိ KIO ဌာနခ်ဳပ္ တြင္ သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္း ထားပါသည္။

ေမး။ ။ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္(KIA) နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ လက္ရွိ တုိက္ပြဲ အေျခအေန ဘယ္လို ရွိပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ တိုက္ပြဲေတြေတာ့ ေလ်ာ့တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ေကာ္မတီနဲ႔ အၿမဲ တမ္း ေဆြးေႏြးတဲ့ ေနရာမွာ တုိက္ပြဲ အရွိန္၊ အႀကိမ္ အေရအတြက္ ေလ်ာ့က်ဖို႔ ေဆြးေႏြးတာ ရွိတယ္။ တုိက္ပြဲက နည္းေတာ့ နည္း တယ္။မရွိဘူး လံုးဝ ေပ်ာက္သြားၿပီေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အခုျဖစ္တဲ့ တုိက္ပြဲက ပံုစံ ကြဲျပား သြားတယ္။ အရင္တုန္းက အတင္း အဓမၼ ထိုးစစ္ ဆင္မယ္။ အခုေတာ့ အတင္း အဓမၼ ထုိးစစ္ ဆင္တဲ့ ပံုစံ မဟုတ္ဘဲ က်ေနာ္တုိ႔ ရွိတဲ့ စခန္းကို အလစ္ ဝင္တုိက္တဲ့ တုိက္ပြဲ ပံုစံ ရွိတယ္။
တိုက္ပြဲေတာ့ လံုးဝ မရွိဘူးလို႔ ေျပာလုိ႔ မရေသးဘူး။ တုိက္ပြဲေတာ့ ရွိတယ္။ ျဖစ္ေပၚတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက ေျပာင္း တယ္။ ေမး။ ။ တုိက္ပြဲပံုစံ ေျပာင္းတယ္ ဆုိတာက ဘယ္လုိ ေျပာင္းသြားတာလဲ။

ေျဖ။ ။ အရင္တုန္းကေတာ့ အင္နဲ႔အားနဲ႔ေပါ့။ ထိုးစစ္ကို သံုးေလးေၾကာင္းနဲ႔ ထိုးစစ္ဆင္တာေပါ့။ အခုေတာ့ အဲဒီလုိ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ KIA ရဲ့ ဘယ္ေရွ႕တန္း စခန္း အလစ္ ဝင္တုိက္လုိ႔ ရမယ္ ဆုိတဲ့ အကြက္က်က် စီစဥ္တာေပါ့။ တခ်ိဳ႕ ေနရာကေတာ့ ဝင္တုိက္ ဝင္စီးၿပီးမွ တပတ္ႏွစ္ပတ္ေန ျပန္ဆုတ္ သြားတဲ့ ဟာမ်ိဳး၊ ဒါေပမယ့္ တုိက္ပြဲကေတာ့ ျဖစ္သြားၿပီ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ လူေတြကလည္း ေနရာ ဖယ္ ေပး လုိက္ရတာ ရွိတာေပါ့။ သူတုိ႔ေတြ႔လည္း အ့ဲဒီမွာ တပတ္ တႏွစ္၊ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ တလေလာက္ ေနၿပီး ျပန္ဆုတ္ သြားတယ္။ ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရက နယ္ေျမသိမ္းတဲ့ တုိက္ပြဲ ပံုစံ မဟုတ္ဘဲ ဝင္စီးၿပီး အလစ္ ဝင္တုိက္တာေပါ့။ ျမန္မာအစိုးရ စစ္ေၾကာင္းက ၾကားဝင္ၿပီးေတာ့ ျဖတ္တိုက္တာမ်ိဳး လုပ္ေတာ့ သူတုိ႔ရွိတဲ့ စခန္းကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ အလစ္ ဝင္တုိက္ၿပီး ပံုစံ ေျပာင္း လာတာေပါ့။ အစိုးရ စစ္တပ္ကေတာ့ ခုနက ေျပာသလို အားနည္းခ်က္ အကြက္ကို ရွာၿပီး ဆက္တိုက္ လုပ္တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။

ေမး။ ။ အစိုးရဘက္က သစ္ေမွာင္ခို ရွင္းလင္းမႈေၾကာင့္ တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ရတယ္လုိ႔ ေျပာတဲ့အေပၚ ဘယ္လုိ ျမင္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ KIO အဖြဲ႔အစည္းကို အမ်ိဳးမ်ဳိး ဥပေဒ ဆန္႔က်င္ၿပီး ဥပေဒ ျပင္ပမွာ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ၾကတယ္ ေျပာတယ္။ အမွန္တကယ္ သစ္ေတြလုပ္တဲ့ ကိစၥကေတာ့ အခုမွ လုပ္တဲ့ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔က သစ္ေတြ လုပ္တာေတြ မရွိ ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သစ္ကုန္သည္ေတြ က်ေနာ္တို႔ နယ္ေျမကို ျဖတ္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဆက္ေၾကး၊ အခြန္ေကာက္တာ လုပ္တာ ေတာ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ဘက္မွာလည္း အခြန္ ဦးစီးဌာန ဆုိတာ ရွိပါတယ္။
အခြန္ကို တင္းၾကပ္တဲ့ ေကာ္မတီလည္း ရွိတယ္။ အခု ဒီသစ္ေတြ ကိစၥကေတာ့ ေျပာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ထြက္တဲ့ သစ္၊ ပိေတာက္၊ တန္မလမ္း၊ ကြ်န္းေတြ အပါအဝင္ သစ္ေတြ အားလံုး သစ္မာေတြ အားလံုးက မႏၲေလးတုိင္း၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းေတြမွာ ေပါက္တာပါ။ တဆင့္ၿပီး တဆင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ျဖတ္ၿပီး တ႐ုတ္နယ္စပ္ ေမွာင္ခိုလမ္းေၾကာင္း ေဖာ္ၾကတယ္။ ဒီလုိ လမ္းေၾကာင္းေဖာ္တဲ့ ေနရာမွာ လမ္းေၾကာင္းတုိင္းမွာ စစ္တပ္ေတြ ရွိတယ္။ စစ္တပ္ေတြကို လာဘ္ထုိးၿပီး ျဖတ္လာတယ္။ တေန႔ကို ကား အစီး ၅၀၊ ၆၀ ေလာက္ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ KIA တပ္က လိုင္ဇာၿမိဳ႕ နန္ဆန္ယန္ ေက်းရြာမွာ စခန္း အဆုံုးပဲ။ ဗန္းေမာ္ ျမစ္ႀကီးနား ကားလမ္းမွာဆို အစုိးရ စစ္တပ္က လံုၿခံဳေရး ယူထားပါတယ္။ နယ္စပ္ေရာက္ဖုိ႔ အတြက္ သူတုိ႔ေတြက တဆင့္ၿပီး တဆင့္ တက္လာတယ္လုိ႔ သိရတယ္။ KIA ကို သစ္နဲ႔ စီးပြားရွာတယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာကို ျမင္ေအာင္ လုပ္တာပါပဲ။
ၿပီးေတာ့ သစ္ကရတဲ့ ပိုက္ဆံေတြကို လက္နက္ေတြ စစ္ဆင္ေရးေတြ လုပ္ေနတယ္ ဆုိတာကို မီးေမွာင္း ထိုးျပခ်င္တာပါ။

ေမး။ ။ သစ္ေမွာင္ခိုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး KIO နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ တုိက္ပြဲ ဘယ္ႏွႀကိမ္ေလာက္ ျဖစ္သြားခဲ့လဲ။

ေျဖ။ ။ တုိက္ပြဲ အႀကိမ္ ၂၀ေလာက္ ရွိပါတယ္။၂၀၁၃ ႏွစ္ကုန္ကေန အခုထိေပါ့။ မန္စီၿမိဳ႕နယ္မွာလည္း အစိုးရက သစ္ကုမၸဏီ တခ်ိဳ႕ကို ပါမစ္ေပးတာ ရွိတယ္။ သစ္ ပါမစ္ေပးတယ္ ဆိုတာ ေတာ္တာ္မ်ားမ်ားက တ႐ုတ္ျပည္ကို ဝင္သြားတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကို သြားတဲ့ သစ္ေတြဟာ အစိုးရ ပါမစ္ ရၿပီးသား၊ သစ္ေတာ ဦးစီးဌာန ရထားတဲ့ ပါမစ္ေတြပါ။ သစ္ေတြက မန္စီၿမိဳ႕နယ္ကေန တ႐ုတ္ျပည္ကို ဝင္တာ အေကာင္းဆံုး လမ္းေၾကာင္းပါပဲ။ သစ္ကို အေၾကာင္း ျပၿပီးေတာ့ တုိက္ပြဲ ျဖစ္ေနတာပါ။ ေမး။ ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ေနတဲ့ အေပၚမွာ KIO ရဲ့ သေဘာထားက ဘယ္လုိ ရွိပါလဲ။ ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ KIO ရဲ့ သေဘာထားက ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြ လုပ္တဲ့ အခါမွာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အင္အား စုစည္းၿပီး ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးၾကမယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ အၿမဲတမ္း ေျပာေနပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြက တုိက္ တြန္းတဲ့ အတြက္ ညီလာခံေတြ လုပ္ျဖစ္တာပါ။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးတဲ့ လမ္းစေပၚ မေရာက္ရွိ ေသးပါဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ လို႔ ေျပာၾကေပမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္က အေကာင္အထည္ မေဖာ္ေသးဘူး။ ေလာ္ခီးလာမွာ အဓိက ေဆြးေႏြးတဲ့ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္း အတာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ မူၾကမ္းကို ေရးဆြဲၾကတယ္။ အဲဒီ မူၾကမ္းကို ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ေကာ္မတီနဲ႔ ညိွၾကမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေရးဆြဲတဲ့ စာတမ္းကို စစ္တပ္အဖြဲ႔က မလိုခ်င္တဲ့ ပံုစံ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ သိရတယ္။ အဆိုးျမင္ ေန တယ္လုိ႔လည္း သိရတယ္။ KIO အေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အားရစရာ မေတြ႔ရေသးဘူး။

ေမး။ ။ KIO အေနနဲ႔ ဘယ္အခ်ိန္မွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ထုိးဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္မလဲ။ မူၾကမ္းကို အတည္ျပဳၿပီးတဲ့ အခါ ျဖစ္ႏုိင္မလား။


ေျဖ။ ။ အမွန္ေတာ့ KIO ေျပာထားတာက ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ သြားမယ္။ ႏိုင္ငံေရး ညိွႏိွဳင္း ၿပီးေတာ့ လုပ္သြားတဲ့ အခါ တုိက္ပြဲ ဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သူဟာသူ ေျပၿငိမ္းသြားၿပီး တႏိုင္ငံလံုး အတုိင္းအတာ သြားမယ္ ဆိုရင္ တိုက္ပြဲေတြလည္း ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလုိ႔ က်ေနာ္တို႔ လက္ခံထားပါတယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကိစၥၥဆိုတာ သူတုိ႔အေနနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီး လုပ္လာ ၿပီးပါၿပီ။ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တာလည္း မရွိခဲ့ဘူး။ အခုက်န္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လုပ္တာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားတယ္။ ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ၾကဘူး။ ဆက္ဆံေရး ႐ံုးေတာ့ ဖြင့္ၾကတယ္။ ဆက္ဆံေရး႐ုံးဖြင့္ၿပီး ႏိုင္ငံ ေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြ မရွိရင္ ဘာမွ လုပ္စရာ မရွိဘူး။ ဒီအေတြ႔အႀကံဳေတြ က်ေနာ္တို႔ အမ်ားႀကီး ရခဲ့ၿပီးၿပီ။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းတယ္။ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ဖို႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆုိတာ ႏိုင္ငံေရး ေျပလည္သြားတဲ့ အခါမွာ တုိက္ပြဲ ျဖစ္စရာ အေၾကာင္း မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ KIOက ေျပာဆိုခ်က္ေပါ့။
ဒါေပမယ့္ ညီလာခံ လုပ္ လာတဲ့ အခါမွာ က်န္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ သေဘာထားကို လုိက္ေလ်ာေပးတာေတြ လုပ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုိင္ဇာမွာ လုပ္တ့ဲ ညီလာခံမွာ က်ေနာ္တို႔ တဆင့္ေလွ်ာ့ေပးတာ လုပ္ေပးပါတယ္။ အားလံုး တညီတညြတ္ ပါဝင္ၿပီး ေဆြးေႏြးတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ေရာက္ေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵပါ။ KIO ကေနၿပီး ျပန္ၿပီီး ေျပာတာက တႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လုပ္မယ္ဆိုရင္ လက္မွတ္ထုိးဖို႔ မလုပ္ခင္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ မူတခု ေရးဆြဲရမယ္။ ႏိုင္ငံေရး မူေဘာင္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးေရး လမ္းျပမူေဘာင္ေပါ့။ လက္မွတ္ ထုိးၿပီးတဲ့ အခါမွာ ႏုိင္ငံ ေရး ေဆြးေႏြးမႈကို ဘယ္လုိ အဆင့္နဲ႔ လုပ္သြားၾကမွာလဲ။ ဘယ္အခ်ိန္ ကာလမွာ ဘယ္လုိ လုပ္ၾကမွာလဲ ဆုိတာ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ ငန္း စဥ္ ေရးၾကမယ္။ အဲဒီလုိ ေရးၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈ မူေဘာင္ကို က်ေနာ္တုိ႔ဘက္ေရာ သူတုိ႔ဘက္ေရာ လက္ခံမယ္ဆုိရင္ တႏိုင္ငံ လုံး အတုိင္းအတာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရး ထုိးမယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က အဆင့္ ေလွ်ာ့ခ်ထားတာ ရွိတယ္။ က်န္ တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ေရးထုိး ထားၾကတယ္ေလ။ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း သူတုိ႔အားလံုးနဲ႔ကို ဝုိင္းဝန္း လုပ္ရမယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆမွာ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ဆိုတဲ့ အဆင့္ကို အပစ္အခတ္ ရပ္ဆုိင္းေရး ဆုိတဲ့အဆင့္ ေလွ်ာ့တဲ့ အေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ထုိးၾကမယ္။ မထိုးခင္မွာ ဘာကို သေဘာတူ ထားၾကမယ္ဆုိရင္ ထုိးၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာလုပ္ရမယ့္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈ လမ္းျပ မူေဘာင္ ေရးဆြဲၾကမယ္။ ေမး။ ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ ကိစၥမွာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ပါဝင္လာဖို႔ေရာ ဘယ္လုိ စဥ္းစားထားလဲ။ ေျဖ။ ။ KIO အဖြဲ႔အစည္းကေတာ့ နဂိုကတည္းက ေျပာဆုိေနတဲ့ ဒီေဆြးေႏြးမွာ ဘယ္သူနဲ႔မွ ေတြ႔ၾကမယ္ ဆုိတာကို ေစ်းဆစ္ တာ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ဘက္မွာလဲ ေဆြးေႏြးတဲ့ အဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ ဖြဲ႔ထားမယ္။ အစိုးရ ကိုယ္စားျပဳ ႏုိင္ငံေတာ္ကေန တဆင့္ အေနနဲ႔ ကိုယ္စားျပဳရင္ ဘယ္အဖြဲ႔မဆုိ ေတြ႔မယ္ဆုိတာ လုပ္ထားပါတယ္။ ဦးေအာင္မင္းက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံ ေတာ္ အဆင့္ ေကာ္မတီ ျဖစ္တယ္လုိ႔ နားလည္ ထားတယ္။ ေျပာဆုိမႈ ေဆြးေႏြးခ်က္ အားလံုးဟာ အစိုးရရဲ့ ကိုယ္စား ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးခ်က္လို႔ သေဘာထားတယ္။ တကယ္လုိ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ပါမယ္ဆုိရင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ေဆြးေႏြးမွာပါ၊ မပါဘူးဆိုရင္ ဆက္ၿပီး သြားမွာပါ။

ေမး။ ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ စစ္တပ္ အခန္းက႑ မပါလာဘူး ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဘယ္ေလာက္ အထိ ထိန္းသိမ္း ထား ႏိုင္မွာလဲ။

ေျဖ။ ။ အခုထိ ဦးေအာင္မင္း လုပ္ေနတဲ့ ကိစၥေပၚမွာ စစ္တပ္ကေန သေဘာထား မွန္မွန္ကန္ကန္ ျပည့္ျပည့္ဝဝနဲ႔ ေထာက္ခံ တာ မေတြ႔ရေသးဘူး၊ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ စစ္တပ္ အေနနဲ႔ အင္တိုက္ အားတုိက္ သေဘာထား ျပည့္ျပည့္ဝဝ မပါဘူး ဆုိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္တခုက ဒီေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္မယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ အခ်ိန္ကာလမွာ သူတို႔ စစ္ေၾကာင္းေတြ စစ္ဆင္ ေရး ေတြ လွဳပ္ရွားတာ အၿမဲတမ္း အျပည့္ ရွိေနတယ္၊ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ေတာ့မယ္ ဆိုတာနဲ႔ တပတ္အလိုမွာ စစ္ေၾကာင္းေတြ လႈပ္ရွားတာ အၿမဲတမ္း ရိွတယ္၊ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ျမင့္စိုး ပါတယ္ ဆုိတာကလည္း ႏုိင္ငံတကာ ၾကည့္ေကာင္းေအာင္ ပါတဲ့ သေဘာပါ၊ ဒါကို ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေပၚမွာ သေဘာထား ျပည့္ျပည့္ဝဝ မပါေသးဘူး။

ေမး။ ။ သမၼတက ၂၀၁၄ မွာ တႏုိင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ထိုးႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈကို ဘယ္လို ျမင္ပါလဲ။

ေျဖ။ ။ အဓိက လက္မွတ္ထိုးတယ္ ဆုိတာ စာခ်ဳပ္ေပၚ ထုိးတာပါ။ ဘယ္ႏွႀကိမ္ ထုိးထုိး ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ တကယ္ပဲ ဒီႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေျဖရွင္းမယ့္ ဆႏၵက အခုထိ မေတြ႔ရေသးဘူး။ တုိ္င္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အေပၚမွာထားတဲ့ သူတို႔ စစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြက အျပင္း အထန္ လုပ္ေနၾကတယ္၊ တကယ္လုိ႔ KIO ကေန ၿပီးေတာ့ ထိုးစစ္ဆင္မႈကို ပိတ္ပင္တာ မလုပ္ဘူး ဆုိရင္ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္ၿပီး ေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ၂၀၁၃-၂၀၁၄မွာလဲ ျဖစ္ေနမွာပါ၊ သူတို႔ဘက္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ မျဖစ္ေအာင္ ေလာ္ခီးလာ ညီလာခံကေန တဆင့္ ေဆြးေႏြးပြဲ အဆင့္ျမင့္ လာမယ္ ဆုိတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိေတာ့ မလုပ္တာပါ။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က လက္မွတ္ ထုိးၾကမယ္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲတာ အားလံုး ၿပီးသြားၿပီ ဆုိတာမ်ိဳး ေျပာေနေပမယ့္ လက္မွတ္ မထိုးခင္မွာ တုိင္းရင္းသားေတြ ယံုၾကည္လာႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တခုမွ မရွိဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ လက္မွတ္ ထုိးတယ္ ဆိုတာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြဆီက သိပ္ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ ေတာင္းတတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ အမွန္ တကယ္ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ ဘာေတြ ေျပာဆို ဘာေတြ ေဆြးေႏြး ၾကမယ္ဆိုတာ အဓိက အခ်က္ပါ။ ပထမ လက္မွတ္ထိုးမယ့္ အဆင့္ ေတာင္မွ စစ္တပ္ကေနၿပီး သူတို႔သေဘာဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတာေတြ ၾကားသိရတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေျပာေျပာပါ။ လက္မွတ္ ထုိးတယ္ ဆိုတာ စာရြက္ထဲမွာပဲ ျဖစ္သြားၿပီး ဘာမွ တန္ဖိုး မရွိဘူး။ အခုထိ လက္မွတ္ ထုိးျဖစ္တယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အခု အစိုးရ ေနၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကေန မ်က္ႏွာပန္း လွသြားမယ္၊ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာေတာ့ ဘာမွ အေကာင္အထည္ ေဖာ္လာ ႏုိင္စရာ မရွိပါဘူး၊ တကယ္လုိ႔မ်ား အမွန္တကယ္ပဲ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ျပည့္ဝတဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ျဖစ္ခ်င္တယ္ ဆုိရင္ စစ္ဆင္ေရး အင္အားေတြ ေလွ်ာ့ခ် သင့္တယ္။ က်ေနာ္ တို႔ ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ေတြတဲ့ ေနရာမွာ ႀကိမ္ဖန္မ်ားမ်ား လုပ္ေနေပမယ့္ စစ္တပ္က အသင့္ပံုစံ မ်ားမ်ား လုပ္ေနၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ေျပာေနပါေစ၊ တဖက္မွာ သူတို႔ လွဳပ္ရွားမႈေတြက နဂိုပံုစံပဲ ျဖစ္ေနေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ ထူးျခားမႈ မရွိဘူး။ အဓိကေတာ့ အစိုးရ အဖြဲ႔အစည္း အာဏာရ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ေျပေျပလည္လည္ ေျဖရွင္းၾကဖို႔ ဆိုတာ အေရးႀကီးတယ္။

ေမး။ ။ ဒါဆုိရင္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္း ထားပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ အမွန္တကယ္ သူတုိ႔ဘက္က စိတ္ဆႏၵ ျဖဴစင္တယ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မယ္ဆိုရင္ေတာ့ လြယ္ပါတယ္။ အားလံုးက ဒီျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြပါပဲ။ သူစိမ္းေတြလည္း မဟုတ္ဘူး။ ညိႇႏႈိင္းလို႔ရတဲ့ လူေတြပါ။ တုိင္းရင္းသားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆႏၵကို တိတိက်က် ခုိင္မာတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မရွိတာ ေၾကာင့္မလုိ႔ ဒီအခ်ိန္ကာလနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခန္႔မွန္းရ ခက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တကယ္လုိ႔မ်ား ဒီျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အာဏာရအစိုးရ ပံုသဏၭာန္ ေျပာင္းသြားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီျပႆနာက လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္နဲ႔ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ႀကံ့ခိုင္ ဖြ႔႔ံၿဖိဳးေရး ပါတီကို ကိုယ္စားျပဳ ဒီအစိုးရ လုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔နဲ႔ ဆုိေတာ့ ဘယ္လုိနည္းနဲ႔မွ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘက္ကေတာ့ ခန္႔မွန္းလို႔ မရေသးပါဘူး။ ေမး။ ။ လက္ရွိ တ႐ုတ္ျပည္ အခန္းက႑ေရာ ဘယ္လို ရွိလဲ။ ေျဖ။ ။ ေဆြးေႏြးမႈ အပိုင္းမွာ တ႐ုတ္ အစုိးရရဲ႕ပါဝင္မႈက မရွိဘူးလုိ႔ ေျပာလုိ႔ မရဘူး။ ဖိအား အမ်ားႀကီး ေပးတယ္။ တုိက္ပြဲ ျပင္း ထန္တဲ့ အခိ်န္မွာ တ႐ုတ္ အစိုးရက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ျမန္ျမန္လုပ္ဖို႔လာၿပီး ဖိအားေပးတာ ရွိတယ္။ သူတုိ႔က ျဖစ္ေနတဲ့ တိုက္ ပြဲ ဟာ ႏုိင္ငံေရး ျပည္တြင္းစစ္ ဆိုတာ နားမလည္ဘူး။ တ႐ုတ္အစိုးရ နားလည္တာက သူတို႔ နယ္စပ္ထဲမွာ တည္ၿငိမ္ဖို႔ တုိက္ပြဲေတြ မျဖစ္ဘူး၊ တုိက္ပြဲေတြ ရပ္သြားတဲ့ အခါမွာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ့ အက်ိဳးစီးပြား အေနနဲ႔ အမ်ားႀကီး ကုန္သြယ္ လာမယ္၊ ကုန္သြယ္မႈ တိုးလာ မယ္ ဆုိတာပဲ ရွိတယ္၊ အခု ျဖစ္တာကေတာ့ စီးပြားေရး မေျပလည္လုိ႔ ျဖစ္တာပဲလို႔ ခံယူထားတာလို႔ပဲ ထင္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တုိက္ပြဲ ျပင္းထန္လာတဲ့ အခါမွာ သူတုိ႔ကေန ျမန္မာအစိုးရကို ေျပာကို ေျပာရမယ္၊ မလုပ္ပါနဲ႔ စစ္ဆင္ေရး ေလွ်ာ့ရမယ္ ဆုိတာမ်ိဳး ေျပာရမယ့္ အစား၊ က်ေနာ္တို႔ KIO ကို လာၿပီးေတာ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ျမန္ျမန္လုပ္ဖို႔ ဖိအား လာေပးတယ္။ ဒါက ဘာလဲ ဆုိေတာ့ ဒီအစိုးရ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးမႈမွာ တ႐ုတ္အစိုးရက နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ပါဝင္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။ အဲဒီ ေနာက္ပိုင္း၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ေဆြးေႏြးမႈ လုပ္တိုင္း ႏိုင္ငံတကာကေန အသိသက္ေသ ပါဝင္ဖုိ႔ ေျပာဆုိတုိင္း တ႐ုတ္ အစိုးရက သူလက္လြတ္သြားမွာ စိုးရိမ္လို႔ သူတို႔ အာရွေရးရာ မရမက ထည့္တာ ရွိတယ္။ ဒါလည္း ေဆြးေႏြးမႈ လမ္းစဥ္ေပၚမွာ သူတို႔ သေဘာထားကို ေပးႏိုင္တဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေၾကာင့္ သေဘာထားတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းလို႔ ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုေဆြးေႏြးမႈမွာလည္း သူတို႔ေတြ အၿမဲဝင္ၿပီး နားေထာင္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ သေဘာထားက ဘာလဲ ဆုိေတာ့သူရဲ့ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ လမ္းစဥ္က ရွိၿပီးသား၊ ျပင္ပအေရးမွာ မပါဝင္ မေျပာဆုိတဲ့ဟာ ရွိတယ္။ အဓိက ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒေပါ့၊ သူတုိ႔ တ႐ုတ္နယ္စပ္ တေလွ်ာက္မွာ တုိက္ပြဲေတြ မရွိဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ တခု၊ ႏိုင္ငံေရး ဘယ္ လုိ ေျပလည္ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း သေဘာထား ရွိပံု မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ ၾကားေနၿပီးေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ပါဝင္ခ်င္တဲ့သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိတယ္၊ ဂ်ပန္ကလည္း ပါခ်င္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ အနီးဆံုး ဆက္ဆံ ေနရတာက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံလုိ႔ ေျပာရမယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ အဝင္အထြက္ KIO သာမက ကခ်င္ျပည္သူ အားလံုး ဒီနယ္စပ္ကူးၿပီး ဆက္ဆံ ေနရေတာ့ ၾကည့္ရတာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔ ဂ်ပန္ေတြ ပါဝင္ဖုိ႔ ကိစၥေတြ အေပၚမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ အမ်ားႀကီး သူတို႔ကို ညင္သာစြာ ကန္႔ကြက္တဲ့ သေဘာ လုပ္ရတယ္။ ေနာက္ၿပီး အိႏိၵယ အစိုးရက ေျပာလာတယ္။ တ႐ုတ္ေတာင္ ပါတာပဲ က်ေနာ္တုိ႔လည္း နယ္စပ္ ႏုိင္ငံပဲေလ။ အိႏိၵယကို ေခၚပါလို႔ ေျပာလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိႏိၵယကိုလည္း ညင္သာစြာ ျငင္းခဲ့ရပါတယ္။ တ႐ုတ္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မ်က္ျမင္ ကိုယ္ေတြ႔ေပါ့၊ အၿမဲတမ္း ဝင္ဝင္ထြက္ထြက္နဲ႔ ဆိုေတာ့ ဆက္ဆံၿပီး သြားေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ လက္ခံရတဲ့ သေဘာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေတြ႔ဆံုမႈ အပိုင္းကေတာ့ တ႐ုတ္ရဲ့ ပါဝင္မႈ အမ်ားႀကီး ပါလိမ့္မယ္။ တ႐ုတ္ အစိုးရရဲ႕ ဖိအားေပးမႈ ပိုခံရမွာ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသား အုပ္စုေတြပါ။ ျမန္မာအစိုးရရ့ဲ ဆႏၵကို သူတုိ႔က က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြကို ဖိအားေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ေျပာဆုိ သြားတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး ၾကားေနၿပီး ဖ်န္ေျဖေပးတာမ်ိဳး၊ ၾကားေန ဝင္ေရာက္ ေျပာဆုိတာမ်ိဳး၊ အခုထိ မေတြ႔ရေသးဘူး။ အျမန္ဆံုး လက္မွတ္ ေရးထုိးဖို႔ ကိစၥပဲ ေျပာတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ု KIO ေနာက္က် က်န္ခဲ့မယ္။ သူမ်ားေတြ ေတြ႔ၿပီးကုန္ၿပီလို႔ ေျပာတယ္။ ဘယ္လုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဆက္ၿပီး သြားမယ့္ ေဆြးေႏြးမႈ လမ္းစဥ္ကေတာ့ တ႐ုတ္ အစုိးရကလည္း ၾကားကေန နားေထာင္လု႔ိ ရမယ့္ အဆင့္ပဲလုိ႔ ထင္ပါတယ္။ သိပ္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဆီကလည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရိွဘူး ။

ေမး။ ။ စစ္တပ္က အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးၿပီးရင္ နယ္စပ္မွာ ရွိတဲ့ KIO အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ေနရာကို ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာ လြႊမ္းေစခ်င္တဲ့ သေဘာလား။

ေျဖ။ ။ ဒါကေတာ့ လက္နက္ခ် အလင္းဝင္ၿပီး ဆုိတဲ့ သေဘာပါ။ အရင္တုန္းက နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဖြဲ႔ဖို႔ ဖိအားေပးတာ အဲဒီလို သေဘာပါ။ အခုက်ေနာ္တုိ႔က ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ဝုိင္းၿပီး တည္ေဆာက္ဖို႔ ေျပာေနၾကတယ္။ ဒါဟာ ေတာင္းဆုိမႈ အသစ္ လည္း မဟုတ္ဘူး။ အရင္ကတည္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ သေဘာထား ဖလွယ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် လက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ အပိုင္းပါ။ အဲဒီဟာကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ အခု ေျပာေနတာပါ။ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ဘယ္ အဖြဲ႔ အစည္းေတြက ကို္ယ့္ရဲ႕နယ္ေျမ ကုိယ့္ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ကိုယ့္ရဲ႕ယႏၲရားေတြနဲ႔ ရွိေနရတာပဲ။ က်ေနာ္ တုိ႔ KIOကလည္း အစိုးရငယ္ ပံုစံ တခုပါပဲ။ ပညာေရး ဌာန၊ က်န္းမာေရး ဌာန၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာန နယ္စပ္ အဝင္အ ထြက္ အားလံုး က ကိုယ့္လူထုနဲ႔ ကိုယ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ပဲ လုပ္ေနတာပါ။ ဒါမ်ိဳး လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ ေဒသမွာရွိတဲ့ လူထု၊ ေဒသခံ လူထုကို ဖိႏွိပ္ဖို႔ လုပ္ေနတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၿပီး လက္မွတ္ ေရးထိုးတာနဲ႔ ဥပေဒရဲ႕ ေအာက္မွာ ေရာက္ရမယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာပါပဲ။ တရား ဥပေဒ ေဘာင္ အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္လာသည့္ အဖြဲ႔ဆုိၿပီး မတရား သြတ္သြင္း လုိက္တယ္။ တရား ဥပေဒေဘာင္ အတြင္း အခု လက္မွတ္ ေရးထုိးထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ အားလံုးကလည္း တရားဥပေဒေဘာင္ အတြင္းလုိ႔ ေျပာတာ ဘယ္သူမွ လက္မခံဘူး။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အတုိင္း သြားမယ္ဆုိတာ ဘယ္သူမွ လက္မခံပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ KIO အဖြဲ႔အစည္းဟာ တရားဥပေဒေဘာင္ အတြင္း ဝင္ေရာက္လာတဲ့ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း ၁၇ ဖြဲ႔ထဲမွာ မပါဘူးလို႔ အေၾကာင္း ျပန္ထားတယ္။ ဆိုလုိတာက ဘာလဲ ဆုိေတာ့ လက္မွတ္ေတာင္ မထုိးေသးဘူး။ ေနာက္ထပ္လည္း အခုက စၿပီး ျပည္ထာင္စု အဆင့္ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဥပေဒ ေဘာင္ အတြင္းသုိ႔ ေရာက္လာတဲ့ တိုင္းရင္းသား မရွိဘူး။ အဲဒီလို လုပ္လုိက္ျခင္းအားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈက အားလံုးကို သူတို႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ လမ္းေၾကာင္း၊ သူတုိ႔ ညြန္ၾကားခ်က္ အတိုင္း ျဖစ္ရမယ္ ဆုိတဲ့သေဘာ ပါတာေပါ့။ ။

“ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ အားရစရာ မရွိေသးဘူး”

March 28, 2014
ဧရာ၀တီ